بالابر چیست و چه کاری انجام می دهد؟

بالابر وسیله ای است مکانیکی که برای فراهم کردن دسترسی­های موقتی و ایمن برای افراد و تجهیزات در مکان­های غیر قابل دسترس به خصوص مرتفع، مورد استفاده قرار می گیرد. نکته قابل ذکر درباره اینگونه بالابرها این است که این تجهیزات فقط جهت کارهای موقتی و کوتاه مدت مانند تعمیرات جزئی و کارهای نظارتی در جاهای مرتفع و یا مکان هایی که راه دسترسی ایمن و آسان به آن وجود ندارد، کاربرد دارند.

لذا نقطه مقابل تجهیزات دائمی مانند آسانسورها و یا سایر بالابرها می­باشند. این تجهیزات برای جابجایی بارهایی با وزن محدود و معمولاً کمتر از یک تن طراحی شده­اند. اگرچه گاهی برحسب نیاز در ظرفیت­های کاری بالاتر نیز ساخته می شوند. از مزیت­های دیگر اینگونه از تجهیزات می­توان به کاربری آسان آن اشاره نمود که معمولاً توسط یک نفر قابل راه اندازی و استفاده است. بالابرها علاوه بر اینکه به عنوان محل کار ایمن موقتی ساخته می­شوند با تجهیز آن ها به منابع برقی و بادی می توان از آن ها به عنوان ابزارآلات صنعتی (مانند قالب های برقی نصب شیشه) نیز استفاده کرد

امروزه با توجه به سهولت و کاربرد این گونه وسایل، تقاضای زیادی از جانب مصرف کنندگان برای استفاده از این وسیله وجود دارد اما متأسفانه به دلیل فقدان آگاهی و نظارت ناکافی، کاربران با خطرات و حوادث کار با این تجهیزات آشنا نیستند و همین نا­آگاهی، بستر ساز حوادث ناگواری می­شود. هرساله تعداد زیادی از کارگران ساختمانی هنگام کار با بالابر­های غیر استاندارد دچار حادثه شده و آسیب های جدی می بینند. از جمله خطرات اصلی کار با بالابر­ها می­توان به مواردی چون سقوط از ارتفاع، برق گرفتگی، گیرافتادگی، سقوط اشیا از داخل پلاتفورم و واژگونی اینگونه از تجهیزات اشاره نمود. لازم به ذکر است که طبق آمار سازمان بیشتر کارگران صنعت برق، نقاشان ساختمانی، کارگران نصاب قطعات فلزی سوله­ها، نجار­ها و… در معرض خطرات ناشی از کار با این گونه تجهیزات هستند. مهمترین دلایل به وجود آمدن حوادث ناشی از کار با بالابرها عبارتند از: نقص تجهیزات، وضعیت زمین، استفاده نکردن از جک های جانبی تعادلی یا خراب بودن جک­ها، گیرکردن بین ساختمان­ها و تأسیسات مجاور، برخورد با وسایل نقلیه دیگر، اضافه بار و برخورد بار به کشنده بالابرها. در ایران بزرگترین عوامل حوادث بالابر، استفاده از بالابر­های غیر استاندارد، استفاده از سبد متصل به جرثقیل به جای بوم لیفت و عدم آموزش اپراتور گزارش شده است.